ศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนตำบลสาวะถี (ข้าวฮางงอกอินทรีย์)

การจัดการความรู้ของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนตำบลสาวะถี อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น

ป้ายหน้าศูนย์

ข้อมูลพื้นฐานของศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนตำบลสาวะถี

     จากการศึกษาข้อมูลมือสองพบว่าศูนย์ส่งเสริมและผลิตข้าวชุมชนตำบลสาวะถี มีข้อมูลพื้นฐานของกลุ่มมีดังนี้ (ศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนตำบลสาวะถี, ม.ป.ป.)

ประวัติความเป็นมาของศูนย์

          ในอดีตเกษตรกรในชุมชนมีการทำนาโดยใช้เมล็ดพันธุ์ที่เกษตรกรคัดพันธุ์เองหรือ

แลกเปลี่ยนระหว่างเกษตรกรด้วยกัน ทำให้ผลผลิต/ไร่ต่ำ คุณภาพข้าวต่ำ เมล็ดพันธุ์ดีจากหน่วยงานไม่เพียงพอต่อความต้องการ จึงได้รวมกลุ่มจัดตั้งเป็น ศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนสาวะถี โดยการสนับสนุนของกรมส่งเสริมการเกษตร เพื่อสร้างความเข้มแข็งในด้านการประกอบอาชีพของชุมชน  โดยจัดตั้งครั้งแรกเมื่อปี 2543 เป็น  1 ใน 5 กลุ่มในจังหวัดขอนแก่นที่ตั้งเป็นศูนย์ข้าวชุมชน  

 แผนที่บ้านโนนรัง

ที่มา: http://wikimapia.org/13283975

ป้ายหน้าศูนย์

ป้ายหน้าศูนย์

วิสัยทัศน์

                 อยากให้มีเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดี อยากกินข้าวอินทรีย์ ต้องมาที่ศูนย์ส่งเสริมผลิตชุมชนโนนรัง

วัตถุประสงค์ของการจัดตั้งศูนย์

                 1) เพื่อส่งเสริมให้ชาวนามีการผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าวคุณภาพดีไว้ใช้อย่างเพียงพอและต่อเนื่อง

                 2) เพื่อเป็นศูนย์กลางในการพัฒนาชาวนา

                 3) เพื่อให้มีกองทุนหมุนเวียนในการผลิต

กิจกรรมการเกษตรทั้งหมดของศูนย์

1) เป็นศูนย์เรียนรู้การจัดการดินเพื่อปลูกข้าวอินทรีย์

     2) เป็นศูนย์ส่งเสริมการผลิตข้าวชุมชน

     3) เป็นศูนย์เรียนรู้การผลิตแปรรูปข้าวครบวงจร

     4) เปิดเป็นโรงเรียนชาวนา เพื่อสอนการปลูกข้าวอินทรีย์ให้แก่เกษตรกรที่สนใจ

     5) ปลูกหมามุ่ยอินเดียเพื่อจำหน่าย

 สภาพทางเศรษฐกิจของกลุ่ม

·       จำนวนสมาชิก

- สมาชิกที่มีการรวมหุ้นในปัจจุบันมีจำนวน 180 คน

- สมาชิกที่ไม่ได้รวมหุ้นประมาณ 500 คน

- สมาชิกที่ขึ้นทะเบียนในธนาคารเมล็ดพันธุ์จำนวนประมาณ 350 คน

·        เงินทุนในการจัดตั้งกลุ่ม

              มาจากประธานกลุ่มเป็นผู้ลงทุนในการก่อตั้งกลุ่มขึ้นมา

·       รายได้และรายจ่าย จากการประกอบกิจกรรมในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา

- ปี 2558 มีรายได้จากการ จำหน่ายเมล็ดพันธุ์ข้าวประมาณ 2,000,00 บาท และ

- มีรายได้จากการแปรรูปผลผลิต ประมาณ 4,000,000 บาท

·       ปัญหาสภาพทางเศรษฐกิจของศูนย์

                          สภาพปัญหาที่พบเจอส่วนมากจะมาจากสภาวะเศรษฐกิจของโลก เพราะข้าวเป็นสินค้าที่มีราคาผันผวนไปกับราคาของตลาดโลกจึงต้องมีการแก้ไขปัญหาโดยการแปรรูปข้าว เพื่อเพิ่มรายได้ให้แก่กลุ่ม

สภาพทางสังคมของศูนย์

·       การเป็นสมาชิก

คนในชุมชนที่มีความสนใจจะเข้าร่วมในกลุ่ม โดยจะต้องทำตามเงื่อนไขของกลุ่ม

เช่น การทำนาแบบประณีต การทำเมล็ดพันธุ์ การทำนาอินทรีย์ ทั้งนี้ต้องทำตามกฎไม่ลักลอบใช้สารเคมีในนาข้าว หากทำผิดกฎจะถูกขับออกจากกลุ่มทันที

·       การรับเข้า และ การออกของสมาชิก

                                      - ในการเข้าเป็นสมาชิก สามารถนำเงินมารวมหุ้น หรือจะที่ดินที่ใช้ทำเป็นแปลงมารวมหุ้นก็ได้ ตามสะดวก โดยไม่จำกัดว่าจะลงกี่ไร่ โดย 1 ไร่ 1 หุ้น  เท่ากับ 50 บาท โดยในทุกปีจะมีการให้ยืมเมล็ดพันธุ์เพื่อไปปลูก และส่งคืนโดยคิดอัตราดอกเบี้ยเป็นเมล็ดพันธุ์โดยมีกฎว่า ยืม 1 คืน 2 เช่น ทางกลุ่มให้ยืมเมล็ดพันธุ์ไปปลูกจำนวน 1 กิโลกรัม ในปีถัดไปจะต้องคืนเมล็ดพันธุ์เป็นการใช้หนี้จำนวน 2 กิโลกรัม เป็นต้น หากสมาชิกที่พ้นสภาพไม่ว่าจะกรณีใดๆ ก็ตามจะต้องดำเนินการเริ่มต้นใหม่ทุกขั้นตอน จึงจะสามารถนำข้าวของตนเองมาจำหน่ายร่วมกับสมาชิกคนอื่นๆในกลุ่มได้ โดยเริ่มตั้งแต่การทำแปลงเพื่อให้ผ่านมาตรฐาน GAP, Organic Thai, Ifoam โดยไม่สามารถนำใบที่เคยได้รับการตรวจครั้งที่แล้วในขณะที่ยังเป็นสมาชิกก่อนหน้านั้นมาใช้ได้ ทั้งนี้เพื่อการรักษาคุณภาพของข้าวให้มีคุณภาพและปลอดสารเคมีมากที่สุด ปลอดภัยแก่ผู้ผลิตและผู้บริโภค

                                      - ในการออกจากการเป็นสมาชิกหากไม่พึงพอใจที่จะอยู่ในกลุ่มสามารถออกได้เลยโดยไม่มีเงื่อนไข หรืออีกในกรณีหนึ่ง คือโดนขับไล่ออกจากกลุ่มเพราะทำผิดกฎ หรือการตาย ก็จะถือว่าเป็นการพ้นสภาพการเป็นสมาชิกของกลุ่มด้วย

·       การอบรมและพัฒนาบุคลากร

โดยการพาสมาชิกในกลุ่มไปศึกษาดูงานนอกสถานที่ หรือสมาชิกในกลุ่มไปพบ

เจอมาด้วยตนเอง ก็สามารถนำความรู้ต่างๆที่ได้รับมาอภิปรายร่วมกัน เพื่อหาแนวทางในการพัฒนากลุ่ม โดยแกนนำหลักของกลุ่มคือประธานกลุ่ม

·        การสนับสนุนด้านวิชาการจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง

- กรมพัฒนาที่ดิน

                                         - เทศบาลตำบลสาวะถี

- มหาวิทยาลัยขอนแก่น

- กระทรวงพลังงาน

- ศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวขอนแก่น

- สำนักงานเกษตรจังหวัด/ตำบล

- ก.ศ.น.

- ศูนย์ถ่ายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจำตำบลสาวะถี

- ห้างหุ้นส่วนท่านเจ้าคุณจำกัด

กระบวนการผลิตข้าวฮางงอก

·       ขั้นตอนการผลิต

                                   1) นำข้าวเปลือกไปแช่น้ำ โดยนำข้าวเปลือกเทใส่ถัง แล้วเติมน้ำให้เต็มเพื่อแช่ ระยะเวลา 2 คืน หากพบว่าข้าวเริ่มมีกลิ่นให้ทำการเปลี่ยนน้ำทันที เพราะถ้าหากไม่มีการเปลี่ยนน้ำกลิ่นอับของข้าวจะติดไปกับข้าวทำให้ข้าวมีกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์

                                   2) นำข้าวที่แช่ไว้ขึ้นจากน้ำโดยนำใส่ถุงที่ใส่ข้าวมาไว้ดังเดิม ระยะเวลา 1 คืน เพื่อให้จมูกข้าวงอก

จมูกข้าวงอก

ที่มา: http://www.xn--12cg1cxchd0a2gzc1c5d5a.net/wp-content/uploads/2015/03/hang-rice-content.jpg

                                   3) นำข้าวไปนึ่งประมาณ 20 นาที ใช้ไฟแรงในการนึ่ง โดยการนึ่งจะนึ่งในหม้อนึ่งซึ่งจะใช้เตาสำหรับนึ่งโดยเฉพาะ โดยเตานึ่งนี้ได้รับการสนับสนุนจากกระทรวงพลังงาน

เตาสำหรับนึ่งข้าว

                                                                                    เตาสำหรับนึ่งข้าว

                                     4) นำไปตากโดยนำเข้าโรงอบพลังงานแสงอาทิตย์ ระยะเวลา 2 วัน โรงอบจะช่วยไล่ความชื้น ทำให้ข้าวฮางงอกที่นำไปตากนั้นแห้ง 

โรงอบพลังงานแสงอาทิตย์ 

                    5) นำข้าวเปลือกที่อบแห้งแล้วไปกะเทาะเปลือก โดยการนำเข้าเครื่องสีข้าวกล้อง โดยจะทำการสีทั้งหมดจำนวน 4 ครั้ง เพื่อให้ข้าวที่ได้นั้นมีเมล็ดที่สวย น่ารับประทาน

เครื่องสีข้าวที่ใช้ในการสีข้าวฮางงอก

เครื่องสีข้าวที่ใช้ในการสีข้าวฮางงอก

ข้าวเปลือกที่เทใส่เครื่องสีข้าว

ข้าวที่ได้จากเครื่องสีข้าว

ข้าวที่สีจำนวน 4 ครั้งเสร็จแล้ว

                                  6) นำข้าวที่สีได้มาทำความสะอาดโดยใช้กระด้งในการฝัดเอาเศษฝุ่น เศษดิน และเศษวัชพืชออก โดยการใช้มือในการเก็บแยกออก เพื่อให้ได้ข้าวฮางงอกที่สะอาดพร้อมบรรจุลงถุง

การใช้ประด้งในการฝัดข้าวและใช้มือในการเก็บเศษวัชพืชออก

การใช้ประด้งในการฝัดข้าวและใช้มือในการเก็บเศษวัชพืชออก

เศษข้าวที่ไม่ได้มาตรฐานและเมล็ดหญ้าที่ได้จากการคัดด้วยการฝัด

เศษข้าวที่ไม่ได้มาตรฐานและเมล็ดหญ้าที่ได้จากการคัดด้วยการฝัด

·       ขั้นตอนการบรรจุภัณฑ์

                                    1)  นำข้าวที่คัดแยกเอาเศษวัชพืช เศษเปลือกข้าว และเศษเมล็ดพืช ออกหมดแล้วมากรอกใส่ถุงสำหรับใช้กับเครื่องซีลสูญญากาศ โดยการกรอบใส่ถุงนั้นจะมี 2 ขนาด คือ ขนาด 500 กรัม และ 1,000 กรัม

ข้าวที่ได้มาตรฐานพร้อมบรรจุลงถุง

ข้าวที่ได้มาตรฐานพร้อมบรรจุลงถุง

ข้าวที่บรรจุใส่ถุงเสร็จแล้วพร้อมเข้าเครื่องซีลสุญญากาศ

ข้าวที่บรรจุใส่ถุงเสร็จแล้วพร้อมเข้าเครื่องซีลสุญญากาศ

                                2) นำข้าวที่บรรจุลงในถุงมาใส่ในบล็อกไม้ที่ใช้ในการซีลด้วยเครื่องสุญญากาศ โดยบล็อกไม้จะมี 2 ขนาด คือ ขนาด 500 กรัม และ 1,000 กรัม หากพบว่าข้าวไม่เต็มถึงปากบล็อกไม้ให้เต็ม การใส่ข้าวใส่จนกระทั่งเต็ม เพื่อเป็นการรักษาปริมาณของข้าวฮางงอกให้มีมาตรฐานเท่ากันทุกถุง และการซีลจะมีคุณภาพ เมื่อใส่ข้าวจนเต็มแล้ว นำฝาที่ทำขึ้นโดยเฉพาะมาปิด โดยการสอดปากถุงเข้าไปในรูที่ทำขึ้น

บล็อกไม้ขนาด 500 กรัม และ 1,000 กรัม

ใส่ข้าวเพิ่มให้ขนาดเท่ากับปากบล็อกไม้

ข้าวที่ใส่จนเต็มขนาดเท่ากับปากบล็อกไม้

ปิดปากถุงด้วยฝา

 การซีลได้เครื่องซีลสุญญากาศ

การซีลได้เครื่องซีลสุญญากาศ

 ข้าวฮางงอกที่ซีลเรียบร้อย ด้วยเครื่องซีลสุญญากาศ

ข้าวฮางงอกที่ซีลเรียบร้อย ด้วยเครื่องซีลสุญญากาศ

                                 4) ติดสติกเกอร์และป้ายราคาสินค้า

ข้าวฮางงอกพร้อมจำหน่าย

ข้าวฮางงอกพร้อมจำหน่าย

ลักษณะของข้าวกล้องงอกที่หุงสุกพร้อมรับประทาน

ผลิตภัณฑ์ที่พัฒนาต่อยอดจากข้าวฮางงอก

กาแฟ แวดูนาร์ พร้อมดื่ม ชนิดผง

ผงสครับและมาร์คหน้า ช่วยขจัดสิวเสี้ยนพร้อมกับบำรุงผิว

แวดูนาร์  ชนิดแคปซูล

พาสต้า ข้าวฮางงอก

มะกะโรนีข้าวฮางงอก

สภาพการจัดการความรู้เพื่อปรับปรุงการผลิตและการจำหน่าย

     1) ความสำคัญในการปรับปรุงการผลิตและการจำหน่าย

        วิธีการจัดการพัฒนาแปรรูปผลิตภัณฑ์นั้นมาจากสมาชิกในกลุ่มและมีประธานกลุ่มเป็นหลักในการคิดริเริ่มทำ กล้าทำในสิ่งที่แตกต่างเพื่อพัฒนากลุ่มไม่ให้หยุดนิ่ง โดยการปรับปรุงและพัฒนากลุ่มนั้นมาจากการไปศึกษาดูงานนอกสถานที่ จากหลายๆแหล่ง โดยมีการแสดงความคิดเห็นในเรื่องต่างๆร่วมกัน ในการผลิตข้าวนั้นจะเน้นที่การปลูกข้าวอินทรีย์ มีการรักษากฎกติการ่วมกันของคนในกลุ่ม จึงจะสามารถทำงานร่วมกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ ในการพัฒนาปรับปรุงผลิตภัณฑ์นั้นทางกลุ่มมุ่งเน้นที่ไปผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับสุขภาพ โดยนำจุดเด่นของข้าวออกมาประชาสัมพันธ์ว่าข้าวของตนมีลักษณะเด่นอย่างไร ไม่ว่าจะเป็นสารอาหารที่มากกว่าข้าวปกติ หรือวิธีการปลูกที่เน้นการปลูกข้าวอินทรีย์เป็นหลักช่องทางในการหาตลาดนั้นโดยส่วนมากแล้วทำโดยประธานกลุ่ม อีกทั้งประธานกลุ่มเป็นผู้สนับสนุนทุนในการทำ

     2) ความคิด ความรู้ วิธีการที่ปฏิบัติ และวิธีการประยุกต์ใช้

         ความคิดและความรู้ที่ได้นำมาปรับใช้ในการพัฒนาผลิตภัณฑ์นั้นมาจากคนในชุมชนที่เป็นผู้สูงอายุ กล่าวว่าในอดีตช่วงสงครามนั้นคนที่ไปรบจะต้องนำข้าวติดตัวไปด้วยเพื่อใช้ในการบริโภค โดยจะต้องนำข้าวไปคั่วในหม้อดินเพื่อทำให้ข้าวนั้นสุก แล้วจึงนำติดตัวไปบริโภคด้วย เนื่องจากการทำสงครามนั้นจะไม่มีการจุดไฟเพื่อประกอบอาหาร เพราะจะทำให้ศัตรูทราบว่ากองทัพนั้นตั้งอยู่บริเวณใด วิธีการบริโภคข้าวนั้นคือการอมไว้ในปากแล้วกลืนเพื่อบริโภค แนวคิดนี้จึงนำมาประยุกต์ใช้ในการทำข้าวฮางงอกในปัจจุบันนี้

          เมื่อได้แนวคิดนี้มาแล้วจึงทำการทดลองทำข้าวฮางงอก โดยการทดลองทำนั้นสมาชิกในกลุ่มมีการทดลองร่วมกัน ช่วยกันคิด ช่วยกันทำ จนกระทั่งได้เคล็ดลับและวิธีการทำที่ถูกต้องและเหมาะสม พร้อมที่จะจำหน่าย ในการจำหน่ายในช่วงแรกนั้นทำเพียงใส่ถุงพลาสติกแล้วรัดด้วยยางเพื่อปิดปากถุงแล้วจำหน่าย เมื่อได้ไปงานออกร้านจำหน่ายสินค้าหลายๆแห่ง  จึงสังเกตว่าผลิตภัณฑ์ของร้านค้าอื่นนั้นมีรูปแบบของบรรจุภัณฑ์ที่สวยงาม อีกทั้งราคายังสูงกว่ามาก จึงช่วยกันคิดค้นรูปแบบบรรจุภัณฑ์ขึ้นมาใหม่หลากหลายรูปแบบ จนกระทั่งได้แบบที่สวยงาม และพร้อมสำหรับจำหน่าย ทั้งเป็นของฝากและบริโภคเองในครัวเรือน หลังจากการจำหน่ายพบว่าลูกค้ามีความสนใจในผลิตภัณฑ์ของทางกลุ่มมากขึ้น

          นอกจากรูปลักษณะภายนออกจะสวยงามแล้ว ทางกลุ่มยังมีการควบคุมคุณภาพของข้าวด้วย ตั้งแต่วิธีการปลูก การดูแลรักษาข้าว การเก็บเกี่ยว การเก็บรักษาข้าว การทำข้าวฮางงอก การอบ การกะเทาะเปลือก และการบรรจุภัณฑ์  ทั้งนี้เพื่อความประทับใจของลูกค้าที่ได้บริโภคข้าวที่มีสารอาหารมากและมีคุณภาพ อีกทั้งยังสร้างความภาคภูมิใจให้กับสมาชิกในกลุ่มได้อีกด้วย

     3) การถ่ายทอดความคิด ความรู้ และวิธีที่ได้รับความรู้ใหม่มาสู่กลุ่ม

          ในการถ่ายทอดความรู้นั้นทำในลักษณะของการจัดฝึกอบรมให้แก่ผู้ที่สนใจ สามารถมาเรียนรู้ในลักษณะส่วนบุคคล และลักษณะกลุ่มได้ โดยมุ่งที่การสอนโดยมาจากพื้นฐานของความต้องการของผู้เรียน หรือจะเป็นแหล่งเรียนรู้เพื่อศึกษาดูงานสามารถนำแนวทางการพัฒนากลุ่มในรูปแบบต่างๆไปปรับใช้ในพื้นที่ของผู้มาศึกษาดูงานได้ ทางกลุ่มยินดีมอบความรู้ให้แก่ผู้ที่สนใจทุกท่านโดยไม่ปิดบังวิธีการ หรือเทคนิควิธีการต่างๆที่เป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาอาชีพของคนในชุมชนและผู้ที่สนใจ

          วิธีการถ่ายทอดเทคโนโลยีนั้นโดยการสาธิตวิธีการทำต่างๆ พร้อมมีคำอธิบายประกอบเพื่อสร้างความเข้าใจมากยิ่งขึ้น และได้เห็นสภาพความเป็นจริง

     4) ผลดีที่ได้จากการนำความรู้ ความคิดใหม่ๆมาใช้ในการปรับปรุงการผลิตและการจำหน่าย

·       ด้านสังคม

                                    คนในชุมชนได้มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน ได้ทำกิจกรรมร่วมกัน สร้างความรักความสามัคคี คนในชุมชนได้มีส่วนส่วนร่วมในทุกกระบวนการ ตั้งแต่ปลูก แปรรูป จนกระทั่งจำหน่าย ทำให้เกิดความเป็นเจ้าของร่วมกัน

·       ด้านเศรษฐกิจ

                                    ในการรวมกลุ่มกันเพื่อผลิตเมล็ดพันธุ์ ผลิตเป็นข้าวสำหรับบริโภค และการแปรรูป ทำให้เกษตรกรในกลุ่มได้รับราคาข้าวที่ดีขึ้นกว่าการขายให้กับพ่อค้าคนกลางซึ่งกดราคาเกษตรกร เช่น หากนำไปขายให้กับพ่อค้าคนกลางก็จะอยู่ที่ราคา ประมาณ 17 บาทต่อกิโลกรัม หากนำมาจำหน่ายให้กับกลุ่มก็จะได้รับส่วนต่าง ประมาณ 3-4 บาทต่อกิโลกรัม ซึ่งหากสมาชิกในกลุ่มพบเจอปัญหาพันธุ์ข้าวปนก็จะสามารถนำมาแปรรูปเป็นผงแป้งได้สามารถเพิ่มมูลค่าได้ เช่น ในการใช้ผงข้าวนานาพันธุ์จากแปลงข้าวปนหรือจากเมล็ดข้าวที่ตกเกรดมาบดเป็นผงรวมกันทำให้เป็นแป้งจะสามารถนำไปทำไอศกรีมได้และสามารถเพิ่มรายได้ให้มากขึ้น ผงแป้งข้าว 1 กิโลกรัม สามารถทำไอศกรีมได้ 3  ถัง เมื่อนำไปจำหน่ายจะได้ถังละ 1,500-2,000 บาท หรือการนำข้าวมาทำเป็นข้าวฮางงอกและใส่บรรจุภัณฑ์สวยๆ จากราคาปกติในท้องตลาดจะสามารถขายได้ประมาณ กิโลกรัมละ 17 บาท แต่เมื่อนำมาซีลด้วยสุญญากาศและติดสติกเกอร์ให้ดูดี จะสามารถจำหน่ายได้กิโลกรัมละ 40-50 บาท ซึ่งเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับสินค้าโดยใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย จากการสัมภาษณ์จะเห็นได้ว่า การจำหน่ายผลิตภัณฑ์ของกลุ่มรายได้มากกว่าครึ่งมาจากการจำหน่ายผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการแปรรูป ซึ่งเป็นรายได้ที่มากกว่าการจำหน่ายเมล็ดพันธุ์

·       ด้านสิ่งแวดล้อม

                                    ในการปลูกข้าวนั้นทางกลุ่มได้เน้นการปลูกข้าวอินทรีย์เป็นหลัก ไม่ใช้สารเคมีในการปลูกข้าว เพราะเห็นว่าคนในชุมชนบางคนนั้นรับจ้างปลูกพืชและใช้สารเคมีในปริมาณที่มากจึงทำให้ป่วย สุขภาพไม่แข็งแรงและเสียชีวิต จึงหันมาปลูกข้าวเพื่อบริโภคเองด้วยการปลูกข้าวแบบอินทรีย์ ไม่ใช้สารเคมีในนาข้าว นอกจากปลูกข้าวแล้ว คนในชุมชนยังหันมาปลูกผักเพื่อบริโภคเอง ทั้งนี้เพื่อสุขภาพที่ดีของคนในชุมชน และสิ่งแวดล้อมจะไม่ได้เป็นพิษทั้งคนและสัตว์

     5) แผนในอนาคตที่จะเผยแพร่ความคิด ความรู้ และวิธีการใหม่ๆที่ได้นำมาใช้ปรับปรุงการผลิตและการจำหน่ายนี้สู่สมาชิกในกลุ่ม

          คือการสร้างเครือข่ายเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งกันและกัน ทำให้แต่ละกลุ่มมีความรู้มากขึ้น อีกทั้งยังสามารถพัฒนากลุ่มไปร่วมกัน ศึกษาหาความรู้ร่วมกัน หาตลาดร่วมกัน แสวงหาความรู้ใหม่ๆเพิ่มเติมอยู่เสมอเพื่อนำมาปรับปรุงผลิตภัณฑ์อยู่เสมอ ไม่ให้ล้าหลังและเป็นที่ต้องการของตลาด อีกทั้งยังส่งเสริมให้คนในชุมชนหันมาปลูกพืชเพื่อบริโภคเองในชุมชน หากเหลือก็สามารถจำหน่ายได้ โดยสินค้าที่จำหน่ายออกไปนั้นต้องเป็นสินค้าที่ปลอดสารพิษ ไม่เป็นพิษต่อส่งแวดล้อม ผู้ผลิต และผู้บริโภค เป็นต้น

ข้อคิดเห็นของนักศึกษาต่อการจัดการจัดการความรู้ของกลุ่ม

·       ความสามารถในการจัดการความรู้ของกลุ่ม

ในการถ่ายทอดความรู้นั้นทางศูนย์ได้เปิดเป็นโรงเรียนชาวนา เพื่อสอนวิธีการปลูก

ข้าวอินทรีย์ ให้แก่คนในชุมชน สมาชิก และผู้ที่สนใจ อีกทั้งทางศูนย์ยังเป็นแหล่งศึกษาดูงานให้แก่หน่วยงานต่างๆ ทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ ทั้งในเรื่องการปลูกข้าวอินทรีย์เพื่อเป็นเมล็ดพันธุ์ และการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากข้าวแบบครบวงจร

·       จุดเด่น

- มีผู้นำกลุ่มที่มีแนวคิดพัฒนา หมั่นแสวงหาความรู้ใหม่ๆมาพัฒนากลุ่ม ทำให้กลุ่ม

นั้นมีจุดยืนเป็นของตนเอง กลุ่มสามารถอยู่ได้ด้วยตนเอง

- สมาชิกในกลุ่มให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรมของกลุ่ม ทำให้กลุ่มมีการ

พัฒนาอย่างต่อเนื่อง

- สมาชิกในกลุ่มสามารถแสดงความคิดเห็นและแลกเปลี่ยนความรู้ร่วมกันอยู่เสมอ

จึงทำให้เกิดความรู้สึกเป็นเจ้าของร่วมกันและอยากที่จะพัฒนากลุ่มไม่ให้หยุดอยู่กับที่ ทันกับยุคสมัยที่เปลี่ยนแปลงไป

-  ประธานกลุ่มและสมาชิกในกลุ่มไม่ปิดบังความรู้พร้อมที่จะให้ความรู้แก่ผู้ที่

สนใจทุกท่าน เพื่อให้คนอื่นๆสามารถนำความรู้ไปปรับใช้ พัฒนาเป็นอาชีพและสามารถสร้างรายได้ให้แก่ผู้ที่สนใจได้

                                    -  ด้วยศักยภาพของการพัฒนารูปแบบของผลิตภัณฑ์ที่มีรูปลักษณะที่สวยงาม น่าซื้อเพื่อนำไปบริโภคหรือเป็นของฝากทำให้ได้รับการเชื้อเชิญให้ไปออกร้านจำหน่ายสินค้า ตามสถานที่ต่างๆ และทำให้ได้พบกับลูกค้ามากขึ้น จึงทำให้ลูกค้าที่ชื่นชอบในผลิตภัณฑ์นั้นติดต่อกลับมาเพื่อมาอุดหนุนสินค้าอีกครั้ง เพราะเป็นสินค้าที่มีคุณภาพและมีความแตกต่างจากกลุ่มอื่น จึงเป็นแรงจูงใจให้ลูกค้ากลับมาอุดหนุนเพื่อไปจำหน่ายและบริโภคอยู่เสมอ

·       จุดด้อยของกลุ่ม

ในการดำเนินงานของรัฐบาลที่จะเข้ามาให้การสนับสนุนนั้นไม่เป็นไปตามความ

ต้องการของกลุ่มทำให้ทางกลุ่มได้รับการสนับสนุนที่ไม่ตรงกับความต้องการ และหน่วยงานราชการบางหน่วยงานเข้ามาเพื่อหาผลประโยชน์และไม่ได้สนับสนุนกลุ่มอย่างต่อเนื่อง เข้ามาเพียงเพื่อทำผลงานและทิ้งกลุ่มให้ช่วยเหลือตนเอง และยืนด้วยตนเองต่อไป

แหล่งอ้างอิง 

ศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนตำบลสาวะถี  . ม.ป.ป. ข้อมูลพื้นฐานศูนย์ส่งเสริมและผลิตพันธุ์ข้าวชุมชนตำบลสาวะถี. (ออนไลน์). http://mueang.khonkaen.doae.go.th. 20 เมษายน 2559.